Lưu Ý Khi Dùng Thuốc Dạng Bột

Thuốc dạng bột, gọi tắt là thuốc bột là dạng thuốc rắn, gồm các hạt rất nhỏ, khô tơi, có độ mịn xác định, có chứa một hay nhiều loại dược chất. Ngoài dược chất, thuốc bột còn có thêm các tá dược như tá dược độn, tá dược hút ẩm, tá dược màu, tá dược điều hương, vị,... Thuốc bột có thể dùng để uống, để phâ tiêm hay để dùng ngoài, tức rắc thuốc bột lên vết thương ngoài da để trị nhiễm trùng chẳng hạn.

Thuốc dạng bột là dạng thuốc thường dùng cho trẻ em. Vì trước khi uống, nó sẽ được pha thành dung dịch hay hỗn dịch có mùi vị thơm ngon giúp trẻ uống dễ dàng hơn nhiều so với dạng thuốc viên nén hay viên nang.

Thuốc kháng sinh dạng bột thường được dùng nhất hiện nay cho trẻ, không chỉ được đóng gói mà còn được đóng chai lọ, khi dùng sẽ pha với nước theo mức ghi trên chai lọ. Ngoài kháng sinh, một số thuốc dùng cho trẻ em cũng được sản xuất ở dạng gói bột như thuốc ho, giảm đau, hạ sốt. Khi cho trẻ uống thuốc dạng bột này, phụ huynh cần phải đọc kỹ hướng dẫn sử dụng để pha thuốc và cho trẻ dùng thật đúng.

Cách pha thuốc dạng bột thông đụng nhất là dùng bột thuốc để pha với nước đun sôi để nguội. Tỷ lệ thuốc và nước pha như thế nào luôn được hướng dẫn đầy đủ và chi tiết trên tờ hướng dẫn sử dụng, phụ huynh cần phải đọc kỹ hướng dẫn trước khi thực hiện.

Trước khi pha thuốc, phụ huynh cần rửa tay thật sạch và chuẩn bị một cốc nước đun sôi để nguội nhằm tránh nhiễm khuẩn vào dung dịch thuốc sắp pha. Nếu không có dụng cụ pha thuốc (thìa, cốc) kèm theo, có thể dùng loại có ở nhà nhưng cần sạch sẽ.

Đối với thuốc kháng sinh dạng bột đóng gói: các phụ huynh pha thuốc với một ít nước đun sôi để nguội. Tháo gói thuốc bằng cách cắt một bẽn để đổ thuốc ra ly, cần lấy kéo cắt hoặc xé bao cẩn thận tránh làm thuôc rơi ra ngoài. Thông thường, thuốc kháng sinh bột đóng gói đã được bào chế trong thành phần có vị ngọt dễ uông. Vì vậy, không cần pha thêm đường hoặc các chất làm ngọt khác vì thêm như thế có thể ảnh hưởng đến hoạt tính của thuốc. Thuốc kháng sinh bột đóng gói chỉ pha đủ uống một lần theo liều quy định.

Lưu ý thuốc kháng sinh bột đóng gói đã pha vởi nước nên dùng ngay, và thường mỗi gói có thể cho trẻ dùng ngay một lần. Còn nếu uống một liều chưa hết thì phần còn lại phải để vào tủ lạnh rồi cho uống tiếp ngay lần sau, không được để quá 24 giờ sau khi hòa nước.

Đối với thuốc kháng sình dạng bật đống chai lọ: đây là dạng thuốc đa liều, các phụ huynh phải đọc kỹ tờ hướng dẫn pha thuốc có trong chai để thực hiện đúng.

Có loại trên chai có vạch mũi tên hướng dẫn để dễ nhận biết hoặc vạch ngang để giới hạn mực nước khi pha. Thoạt đầu cần cho một ít nước vào chai, dậy nắp và lắc kỹ để hòa tan bột thuốc, sau đó mới thêm nước đến vạch quy định trên chai, lắc mạnh cho bột thuốc tan hết hoặc toàn bộ được đồng nhất rồi cho trẻ uống theo hướng dẫn về số thìa, số ml hoặc số cân của trẻ.

Có loại có sẵn ống lường trong hộp thuốc, phụ huynh phải chuẩn bị nước đun sôi để nguội và đong nước bằng ống lường kèm theo cho đúng vạch và cho nước vào chai thuốc, lắc đều.

Lắc đều chai trước mỗi lần cho trẻ uống thuốc để tránh tình trạng thuốc lắng xuống phía dưới.

Đối với thuốc bột đóng chai lọ thì có khác với thuốc đóng gói, có thể phải dùng nhiều lần trong nhiều ngày. Sau khi pha thuốc, nếu bảo quản ở nhiệt độ phòng, thuốc chỉ sử dụng được trong vòng 7 ngày, nếu bảo quản trong tủ lạnh thì có thể dùng trong vòng 14 ngày sau khi pha.

Tóm lại, thuốc dạng bột dùng để pha uống có rất nhiều loại và thường được các thầy thuốc kê đơn cho phụ huynh mua về cho trẻ uống tại nhà. Vì vậy khi dùng thuổc cần tuân theo quy định về liều lượng, cách pha và sử dụng đúng để tránh tai biến, cần chú ý cách bảo quản để tránh làm hỏng thuốc. Đôi với trẻ đã lớn cũng không nên để trẻ tự pha và rót thuốc uổng, người lớn phải trực tiếp cho trẻ uống với sự giám sát chặt chẽ để tránh những sai sót đáng tiếc có thể xảy ra.

PGS. TS. Nguyễn Hữu Đức