Sâm Ngọc Linh Kon Tum - Loài sâm linh thiêng và quý của núi rừng Việt Nam

Sâm Ngọc Linh Kon Tum - Loài sâm linh thiêng và quý của núi rừng Việt Nam

Sâm Ngọc Linh KonTum Việt Nam là một adaptogen tốt nhất, giúp cho cơ thể tăng thích nghi với điều kiện sống, kích thích chuyển hóa của hệ thần kinh trung ương, não bộ, mạch máu; tăng cường thể chất và tinh thần, hệ thống miễn dịch, chống viêm nhiễm, stress và suy nhược cơ thể.

 - Sâm Ngọc Linh Kon Tum, một đặc sản quý mà thiên nhiên dành tặng cho núi rừng việt nam, cho người Việt nam. Các nghiên cứu về dược tính của Sâm Ngọc Linh , các nhà khoa học trong và ngoài nước đã đưa ra kết luận Sâm Ngọc Linh tốt hơn rất nhiều so với các loại Sâm khác trên thế giới.

Sâm Ngọc Linh đã được phát hiện tại vùng núi Ngọc Linh thuộc 2 tỉnh Kon Tum và Quảng Nam ở độ cao 1500-2200m. Sâm Ngọc Linh KonTum Việt Nam có cùng chi Panax và cùng họ Nhân sâm (Araliaceae) với sâm Triều Tiên và sâm Trung Quốc.

Sâm Ngọc Linh là một “adaptogen” tốt nhất, giúp cho cơ thể tăng thích nghi với điều kiện sống, kích thích chuyển hóa của hệ thần kinh trung ương, não bộ, mạch máu; tăng cường thể chất và tinh thần, hệ thống miễn dịch, chống viêm nhiễm, stress và suy nhược cơ thể.

Sâm Ngọc Linh giúp tăng cường sức khỏe và hỗ trợ điều trị một số bệnh như: Suy nhược sinh dục, tim mạch, viêm họng, đái tháo đường, thiếu máu, gan nhiễm độc, lão hóa, ung thư ...

Sâm Ngọc Linh Kon Tum, đặc sản “Linh thiêng” và “quý như ngọc” của núi rừng Việt Nam

Ngoài những công dụng tuyệt vời nói trên, Những kết quả nghiên cứu về Sâm Ngọc Linh mới nhất đã bổ sung thêm danh sách saponin và axít amin dài hơn nữa. Theo tiến sĩ Nguyễn Bá Hoạt cán bộ Viện Dược liệu thì về mặt hoá học, thân rễ và rễ củ Sâm Ngọc Linh hiện nay (2007) đã phân lập được 52 saponin trong đó 26 sanopin thường thấy ở sâm Triều Tiên, sâm Mỹ,sâm Nhật.

Trong lá và cọng đã phân lập được 19 saponin pammaran, trong đó có 8 saponin có cấu trúc mới. Đã xác định được trong sâm Ngọc Linh 17 axít amin, 20 chất khoáng vi lượng và hàm lượng tinh dầu là 0,1%

Hiện có 3 loại sâm là sâm Triều Tiên, sâm Trung Quốc và Sâm Ngọc LinhViệt Nam. Những nghiên cứu gần đây phân tích thành phần hoạt tính trong sâm cho thấy, ngoài tác dụng bồi bổ chung của cả 3 loại sâm, sâm Việt Nam còn có thêm đặc điểm quý là tính kháng khuẩn, chống stress...Sâm Triều Tiên (TT) và sâm Trung Quốc (TQ) mọc ở vùng ôn đới và hàn đới. Chỉ riêng Sâm Ngọc Linh Việt Nam (VN) mọc ở vùng khí hậu nhiệt đới.

Sâm Ngọc Linh là cây thảo, sống lâu năm, cao từ 40 - 80 cm. Thân rễ nạc, mọc bò ngang như củ gừng, có nhiều đốt, không phân nhánh, dài 30 - 40 cm, có thể dài hơn. Trên thân rễ có nhiều vết sẹo do thân khí lụi hàng năm để lại, mặt ngoài màu nâu nhạt, ruột trắng ngà, phần cuối đôi khi có một củ hình cầu.

Thân khí sinh mảnh, mọc thẳng, mang 2 - 4 lá kép chân vịt mọc vòng, mỗi lá kép có 5 lá chét hình trứng ngược hoặc hình mác, dài 10 - 14 cm, rộng 3 - 5 cm, gốc hình nêm, đầu thuôn dài thành mũi nhọn, mép khía răng nhỏ.

Với những đặc điểm quý trên, Sâm Ngọc Linh quả đúng với tên “Ngọc Linh” ngẫu nhiên mà người ta đã lấy để đặt tên cho loài sâm này, nghĩa là “linh thiêng” và “quý như ngọc”.

Tại sao Sâm Ngọc Linh Kon Tum “tốt nhất” trong các loại Sâm ? Khác biệt chính của Sâm Ngọc Linh so với các loài sâm khác là gì ?

Sâm Ngọc Linh được khoa học chứng minh là loại sâm đứng hàng đầu thế giới - trên cả sâm Hàn Quốc, Sâm Tây Dương và sâm Trung Quốc -  sâm Ngọc Linh đã thể hiện các công dụng độc đáo của một dược liệu trân quý đặc biệt Sâm Ngọc Linh không có độc tính khi sử dụng liên tục dài ngày. Vậy khác biệt cơ bản nào khiến sâm ngọc Linh giữ vị trí số 1 và được cả thế giới công nhận và ca ngợi như vậy? Chúng ta cùng xem xét

 Về tác dụng dược lý: Các loài sâm thuộc chi Panax thường có những tác dụng dược lý và lâm sàng tương tự nhau, có thể dùng thay thế nhau trong phòng chữa bệnh. Những tác dụng chủ yếu của chúng  được thừa nhận như sau: Tác dụng bổ chung, tăng lực và sinh thích nghi. Phục hồi sự suy giảm chức năng giúp cho tình trạng của cơ thể trở lại bình thường mà khái niệm của y học cổ truyền gọi là" hồi dương". Tác dụng chống lão hóa, kháng các độc tố gây hại tế bào. Tác dụng kích thích điều hòa cơ chế miễn dịch, tăng sức đề kháng của cơ thể.

Ngoài những tác dụng chung nêu trên, mỗi loài sâm còn có những tác dụng ưu thế riêng như Sâm Ngọc Linh Việt Nam có tính kháng khuẩn, tác dụng chống stress tâm lý mà sâm Triều Tiên và sâm Trung Quốc không thể hiện. Sâm Trung Quốc có tác dụng cầm máu do rút ngắn thời gian đông máu, chứng thiếu máu cục bộ ở nảo, tim…

Về thành phần hoạt tính: Các loài sâm đều có hoạt chất chính là saponin. Sâm Ngọc Linh Việt Nam được xếp cùng nhóm với sâm Triều Tiên là nhóm có hầu hết hoạt chất saponin thuộc khung dammaran với số lượng và hàm lượng ginsenosid cao, chỉ có 1-2 saponin olean có hàm lượng không đáng kể. Riêng Sâm Trung Quốc chỉ có nhóm saponin dammaran, không có saponin olean. Cả ba được xem là những loài sâm quí hiện nay. Tuy nhiên chỉ có Sâm Ngọc Linh Việt Nam mới có hợp chất saponin dammaran kiểu ocotillol với majonosid R2 chiếm hơn 50% hàm lượng saponin có trong sâm VN. Thành phần này quyết dịnh những khác biệt của sâm Ngọc Linh Việt Nam so với sâm Trung quốc và sâm Triều Tiên trong trị liệu.

Về hình thái: Cả 3 loài Sâm đều là cây thảo sống nhiều năm, cao khoảng 0,6m với lá kép mọc vòng, có cuống dài, gồm 5 lá chét mọc thành hình chân vịt. Riêng sâm Trung Quốc có thể có 7 lá chét. Thường cây 3 năm tuổi mới trổ hoa. Quả mọng, khi chín màu đỏ tươi, thường chứa 1-2 hạt. Tuy nhiên, quả của sâm Việt Nam đa số có chấm đen ở đỉnh và chủ yếu có 1 hạt. Quả của sâm Trung Quốc thường chứa 2-3 hạt và có một số ít quả có chấm đen.

Về hình dáng bề ngoài: Sâm Ngọc Linh không có được dáng vẻ tròn trịa, mượt mà, vàng óng, lộng lẫy như các loài sâm khác mà mang vẻ bề ngoài rất hoang dại mộc mạc nhưng lại ẩn giấu trong vẻ xù xì, hoang dại đó là một quyền năng chữa lành  và nâng đỡ sức khỏe cho con người một cách lớn lao mà các nhà khoa học thế giới đã phải công nhận đó là loài sâm tốt nhất thế giới.

Sâm Ngọc Linh: Một loại sâm quý và là một “niềm tự hào” của Việt Nam cần được bảo tồn và tập trung phát triển

Sâm Ngọc Linh Việt Nam, Sâm Triều Tiên, Sâm Trung Quốc  là 3 trong 5 loài sâm quí được thế giới công nhận (2 loài còn lại là sâm Mỹ (Panax quinquefolius và Panax trifolius mọc ở vùng Bắc Mỹ) do có sự hiện diện chủ yếu thành phần hợp chất saponin dammaran quyết định tác dụng đặc trưng của các loài sâm nói chung và sâm Triều Tiên nói riêng. Tuy nhiên, tùy thể trạng của mỗi người và hướng điều trị mà có sự lựa chọn phù hợp để tận dụng các tác dụng ưu thế của từng loài sâm.

Do cách dùng từ sâm rất chung, vừa chỉ cây sâm Triều Tiên vừa mở rộng ra với một số loài cùng chi Panax, họ Nhân sâm (Araliaceae) như: sâm Mỹ, sâm Ngọc Linh VN, sâm Trung Quốc… nhưng có tác dụng tương tự. Nhân dân ta còn gọi là sâm cho những rể củ nào có nhân dạng giống hình người như nhân sâm. Mặc dù những cây này khác hoàn toàn về thực vật học, hóa học và tác dụng sinh học. Ngay cả trong một từ như sâm Trung Quốc có thể hiểu là loài  Panax notoginseng mọc và trồng ở Trung Quốc như đã nêu ở trên, cũng có thể hiểu là sâm Triều Tiên trồng ở Trung Quốc… Vì vậy khi muốn dùng sâm, tốt nhất là mua những sản phẩm có bao bì, nhãn hiệu rõ ràng hoặc ở nơi có thể xác định xuất xứ của sản phẩm để tránh nhầm lẩn.

Hiện nay chỉ có vùng núi Ngọc Linh thuộc 2 tỉnh Kontum và Quảng Nam và vùng phụ cận núi Ngọc Linh là có thể trồng được sâm, vì đó là vùng Sâm Ngọc Linh Việt Nam nguyên thủy của nước ta. Hiện nay 2 tỉnh đã có kế hoạch tổ chức lại vùng trồng theo hướng trồng sâm bán hoang dại dưới tán rừng tự nhiên trong điều kiện khí hậu thổ nhưỡng phù hợp cho việc trồng và khai thác hợp lý nguồn dược liệu quí này. Việc di thực ra khỏi vùng búi Ngọc Linh và trồng ở những độ cao tương đương hay thấp hơn vẫn còn đang nghiên cứu.

Trong tương lai, các vùng cao nguyên hay vùng núi có khí hậu mát mẻ đều trồng được sâm như ở vùng Đà Lạt, Sapa, Tam đảo.... Tuy nhiên để đạt chất lượng làm thuốc đối với những cây sâm mọc ở vùng trồng mới cần phải có thời gian nghiên cứu khảo sát thêm.

Với ích lợi tuyệt vời mà Sâm Ngọc Linh Kon Tum mang lại cho con người, thiết nghĩ chúng ta cần phải biết cách giữ gìn và phát huy, đồng thời cũng cần có chiến lược phát triển thành thương hiệu quốc giađể Sâm ngọc Linhkhông bị thiệt thòi so với sâm hàn quốc, sâm mỹ..mang đến cho sâm Ngọc Linh một vị trí xứng đáng so với phẩm chất mà nó manh lại cho con người và vì Sâm Ngọc Linh không chỉ là một loại sâm quý mà còn là “quốc hồn, quốc túy”, là món quà thiên nhiên ban tặng chỉ riêng núi rừng cho núi rừng Việt Nam, là một “niềm tự hào” của người Việt Nam .

Lưu ý:

Hiện nay thị trường nhân sâm nhan nhản được bày bán rất công khai ở các chợ, khu du lịch, chợ trời, cửa hàng, chưa kể rao trên các cửa hàng online, thường thì những sâm Ngọc Linh này chưa có giấy chứng nhận sản phẩm do Bộ y tế, Cục an toàn vệ sinh thực phẩm cấp hay hóa đơn chứng từ kèm theo. Sâm Ngọc Linh bị làm giả rất nhiều.

Sâm Ngọc Linh Việt Nam rất dễ nhầm lẫn với 2 loại sâm có chất lượng kém hơn trong họ nhân sâm là tam thất hoang và sâm vũ diệp có ở Sapa (Lào Cai). Khi chọn mua Sâm Ngọc Linh, quý khách nên chú ý phân biệt để tránh mua phải sâm giả, sâm kém chất lượng